İLK OKUMA-AZMA EĞİTİMİ VE TÜRKİYE'DEKİ GEÇMİŞİ

[akb]

Günümüz dünyasında hükümetlerdeki, yönetimlerdeki değişiklikler ve ülkeleri etkileyen bu tür büyük çaplı tüm değişikliklerden elbette eğitim de nasibini almaktadır. Bizim ülkemizde de buna birçok kez örnek olabilecek durumlar yaşanmıştır. Eğitimin her safhasında değişiklikler olmuş bazen eski sistemlere, programlara, yöntemlere geri dönülmüş, bazen hiç uygulanmamış programlar denenmiştir. Bu değişiklik daha önce de söylediğimiz gibi her hükümet değişiminde veya yönetimdeki her köklü değişiklikte meydana gelmiştir. Her hükümet farklı bir strateji gütmüş, farklı bir eğitim sistemi oluşturmaya çalışmıştır. Bu durumun elbette faydadan çok zararı olmuştur. Çünkü gerekli temeller atılamamış, köklü bir eğitim sistemi üzerine yeni yapılar inşa edilememiştir.
İlkokuma yazma öğretimi de bu durumdan oldukça etkilenmiş, günümüze kadar birçok kez değişikliklere uğramıştır. Cumhuriyet öncesinde yurdumuzda, Tesmiye Usulü (Adlandırma), Savti Usul ( Ses), Kelime Usulü, Muhtelit Usul (Karışık) gibi yöntemler ilkokuma yazma yöntemleri olarak kullanılmıştır. Cumhuriyet’ten sonra ise sürekli değişiklikler olmuş; 1936 İlkokul Programı’nda cümle ve bireşim yöntemi, 1948 İlkokul Programı’nda çözümleme yöntemi, 1968 ve 1982 İlkokul Programı’nda ise önceleri harf yöntemiyle beraber çözümleme yöntemi kullanımına izin verilmiş ancak son olarak harf yöntemi tamamıyla yasaklanmıştır.
2005–2006 eğitim-öğretim yılında ise “ses temelli cümle yöntemi” diye bir yöntem önce pilot okullarda uygulanmaya başlanmış daha sonra tüm yurtta kullanılması uygun görülmüştür. Bu yeni yöntem önceleri çok yadırganmış ancak daha sonra benimsenmeye başlanmıştır. Şu anda da tüm yurtta uygulanmaktadır. Ancak her yöntemde olduğu gibi bu yöntemde de birçok sıkıntı yaşanmış öğretmenler birçok sebepten ötürü şikâyetçi olmuştur. İşte bu seminer çalışmasında da “ses temelli cümle yöntemi” geniş bir çatı altında ele alınacak, geçmişten günümüze kadar uygulanan yöntemler, bu yöntemler ile “ses temelli cümle yöntemi” arasındaki benzerlikler, farklılıklar, avantajlar ve dezavantajlara deyinilecektir.

KARS Ali Kasım BULUT
Haziran 2008